"موشک بالستیک قدر" عامل تغییر موازنه در خلیج فارس + مشخصات فنی و تصاویر

قدر-110 موشک بالستیک با برد متوسط است که توسط ایران طراحی و ساخته شده است. برخی منابع به برد 2500 تا 3000 کیلومتری این موشک اشاره کرده‌اند.

به گزارش خبرنگار دفاعی - امنیتی باشگاه خبرنگاران؛ موشک بالستیک(قاره‌پیما) از دستاوردهای صنعت دفاعی کشور پس از انقلاب اسلامی بوده که باعث افزایش توان دفاعی کشور شده است.

مجهز بودن به فناوری ساخت موشک‌های بالستیک باعث از بین رفتن تهدیدات نظامی مستکبران بر علیه جمهوری اسلامی ایران شده به همین دلیل در این گزارش به ویژگی‌های منحصر به فرد این موشک می‌پردازیم.

موشک بالستیک یک ماشین تحویل موشک- مولد و شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع گوناگون موشک‌های بالستیک معمولا بر حسب برد شلیک دسته‌بندی می‌شوند، البته شایان ذکر است نوعی از موشک‌های بالستیک قابلیت شلیک از زیردریایی‌ را دارند که این موشک‌ها SBLM نام دارد.

مبحث پیشرانه که مشخص‌کننده برد موشک است مهم‌ترین مسئله در ساخت موشک‌های بالستیک به حساب می‌آید و پس از آن میزان توانایی حمل مهمات که قدرت تخریب آن را افزایش می‌دهد.

لازم به یادآوری است اولین موشک بالستیک A-4 نام داشت که معمولا با نام موشک وی-2 (انتقام 2) شناخته می‌شود که بین سال‌های 1930 تا 1940 میلادی توسط آلمان نازی و زیرنظر ورنر فون براون ساخته شد. اولین پرتاب موفقیت‌آمیز وی-2 در 3 اکتبر 1942 بود و برای اولین بار در تاریخ 4 سپتامبر 1944 علیه انگلستان مورد استفاده قرار گرفت. تا پایان جنگ جهانی دوم حدود 3000 موشک وی-2 پرتاب شده بود.

موشک بالستیک چیست؟

موشک بالستیک موشکی است که بخش اعظم مسیر پروازی‌اش به صورت منحنی و به شکل توپ است که به آن حرکت بالستیک می‌گویند، البته کلمه بال (ball) هم به علت همین حرکت توپ مانند انتخاب شده است.

کشورهای مختلف انواع موشک‌های بالستیک را برحسب برد به گروه‌های مختلف تقسیم می‌کنند، اما در این میان دو تقسیم‌بندی معروف در دو کشور اصلی صاحب این فناوری یعنی آمریکا و روسیه وجود دارد که اغلب کشورها از یکی از آنها استفاده می‌کنند.

اجزای اصلی موشک‌های بالستیک عبارتند از:

1-موتور موشکی
2- مخزن سوخت
3- سامانه هدایت
4 -بخش بازگشتی به جو (کلاهک)

ویژگی موشک‌های بالستیک:

مسیر پرواز موشک‌های بالستیک پس از مرحله فاز فعال( مرحله‌ای که در آن موتورهای اصلی کار می‌کند) کاملا مشخص و معلوم و غیر‌قابل تغییر است مگر آنکه سر جنگی خود به صورت مستقل و یا آنکه هرگونه روش دیگری برای هدایت در مراحل نهایی مورد استفاده قرار گیرد.

در حملات شیمیایی و یا میکروبی، مسیر پرواز بالستیک از اثرگذاری حمله می‌کاهد چرا که سرعت موشک بالستیک هنگام فروافتادن بیش از آنی است که بتوان به صورت موثر عامل شیمیایی را بر روی منطقه مورد‌ نظر پخش کند.

ضمن آنکه به علت سرعت بسیار زیاد، دقت موشک چندان مناسب نیست؛ علاوه بر اینها به علت سرعت بسیار زیاد و افزایش بسیار شدید دمای بخش بازگشتی کیفیت عامل میکروبی یا شیمیایی کاهش می‌یابد.

آزمایش‌های آمریکایی‌ها نشان داده است که کمتر از پنج درصد عوامل شیمیایی و میکروبی پس از پرواز کماکان موثر باقی می‌مانند و پس از رهاسازی بدون تجزیه حرارتی ناشی از گرمای پوسته کلاهک خوب عمل می‌کنند.

یکی از خواص موشک‌های بالستیک حفظ زاویه سمت خود در طی مسیر تا رسیدن به هدف است؛ سرعت بالای موشک‌‌های بالستیک تقریبا امکان انحراف سمت اولیه را از آن‌ها می‌گیرد، بنابراین دقت انتخاب زاویه سمت موشک در لحظه ابتدایی پرتاب بسیار مهم است، در غیر این صورت انتظار تاثیرگذاری چندانی نمی‌توان از موشک داشت.

مدت زمان پرواز موشک‌های بالستیک بسیار کم است به همین دلیل دفاع در مقابل این موشک‌ها همان گونه که در جنگ خلیج همیشه فارس 1991 بر همگان روشن شد، کماکان کار بسیار سختی است.

انواع موشک‌های بالستیک:

موشک‌های بالستیک را می‌توان از نظر برد و یا کاربرد آنها دسته‌بندی کرد‌ که معمولاً آنها را بر اساس برد گروه‌بندی می‌کنند.

کشورهای مختلف از الگوهای متفاوتی برای دسته بندی موشک‌های بالستیک استفاده می‌کنند:

موشک جنگی بالستیک کوتاه برد ( Tactical ballistic missile)‏ با میزان برد 150 تا 300 کیلومتر
موشکهای بالستیک TBM Tactical ballistic missile)‏ با میزان برد بین 300 تا 3?500 کیلومتر
موشک بالستیک کوتاه برد (SRBM) ( Short-range ballistic missile)‏ با برد کمتر از 1?000 کیلومتر
موشک بالستیک میانبرد (MRBM) ( Medium-range ballistic missile)‏ با میزان برد بین 1?000 تا 3?500 کیلومتر
موشک بالستیک بلند برد (IRBM) ( Intermediate-range ballistic missile)‏ با میزان برد 3?500 تا 5?500 کیلومتر
موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) ( Intercontinental ballistic missile)‏:با برد بیشتر از 5?000 کیلومتر

گفتنی است به‌دلیل محدودیت موشک‌های بالستیک در توانایی حمل بارهای سنگین، عمدتاً از موشک‌های بالستیک بلند برد و میان‌برد برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای استفاده می‌شود.

* موشک بالستیک ایران قدر

در این گزارش قصد داریم نگاهی کوتاه به موشک بالستیک ایرانی "قدر" داشته باشیم؛ به همین دلیل مشخصات این نوع موشک را بررسی می‌کنیم.

DF-15(با نام صادراتی:M-9 ;کد ناتو:CSS-6) موشکی است یک مرحله‌ای با سوخت جامد که در دسته موشک‌های بالستیک با برد کوتاه (SRBM) قرار دارد.

طراحی این موشک در سال 1985 آغاز شد و اولین پرواز آزمایشی خود را در سال 1987 انجام داد. این موشک برای اولین بار در نمایشگاه صنایع دفاعی که در سال 1988 در شهر بیاجنگ چین برگزار شد به نمایش درآمد.

M-9 می‌تواند کلاهکی اتمی 50 تا 320 کیلوتنی و یا کلاهک متعارف 320 کیلوگرمی را تا مسافت 600 کیلومتری (373 مایلی) حمل کند. مدل‌های قدیمی‌تر این موشک دقت خطایی بین 300 تا 600 متر را دارا بودند که در مدل‌های جدیدتر این دقت به 150 تا 500 متر رسیده است (مدل‌های بروز شده این موشک دارای دقت خطای 30 تا 40 متری هستند). علت دقت بالای این موشک استفاده از سیستم خلبان خودکار پیشرفته در کنار سیستم موقعیت یاب جهانی GPS است.

این موشک از موتوری تک مرحله‌ای با سوخت جامد سود می‌برد که سرعتی برابر با 6 ماخ را در فاز نهایی به این موشک می‌بخشد.
M-9 به‌وسیله لانچرهای متحرک خود قابلیت جابجایی سریع را دارا است که به این موشک امکان تغییر مکان سریع برای جلوگیری از شناسایی شدن توسط دشمن و استفاده در شرایط بحرانی را می‌بخشد.

M-9 بردی دو برابر موشک اسکاد را داراست اما از کلاهک سبک‌تری سود می‌برد و خسارات کمتری را به هدف وارد می‌کند. سیستم هدایت خودکار و GPS مدرن این موشک امکان هدف‌گیری دقیق را برای نیروهای نظامی استفاده کننده فراهم می‌آورد.

M-9 در هدف گیری بسیار تواناست و با سیستم خلیان خودکار خود که توسط کامپیوتر دیجیتالی کنترل می‌شود استفاده از نیروی انسانی قبل از پرتاب را به حداقل رسانده است.

نسخه سوریه‌ای این موشک شباهت زیادی به مدل ایرانی دارد، اعتقاد بر این است که موشک‌های ایران و سوریه با کلاهک 320 کیلوگرمی توانایی رسیدن به برد 800 کیلومتر (497 مایل) را نیز دارا هستند.

جمهوری خلق چین تحت فشار آمریکا قرار داد فروش این موشک‌ها را کنسل کرد اما تکنولوژی این موشک‌ها به کشورهای ایران، پاکستان و مصر فروخته شده است.

مشخصات موشک بالستیک قدر

قدر-110 موشک بالستیک با برد متوسط است که توسط ایران طراحی و ساخته شده است. برخی منابع به برد 2500 تا 3000 کیلومتری این موشک اشاره کرده‌اند با این تفاسیر این موشک توان ضربه زدن به دورترین نقاط اروپا را داراست و بیش از 70 درصد آسیا را در تیررس توان موشکی ایران قرار می‌دهد.

ایران این موشک را نخستین بار در رژه نیروی‌های مسلح خود در هفته دفاع مقدس به نمایش جهانیان گذارد.

قدر-110 نسخه بهبود داده شده موشک معروف ایرانی شهاب 3 است. این موشک بر خلاف شهاب 3 از موتوری 2 مرحله‌ای بهره می‌جوید که توانایی رسیدن به بردی 2500 تا 3000 کیلومتر را برای آن فراهم می‌آورد. اعتقاد بر این است که موتور اول این موشک سوخت مایع و موتور دوم این موشک از سوخت جامد بهره می‌برد.

ایران در سال 2005 میلادی طراحی موتور جدیدی با سوخت جامد را به پایان رساند و بنابر منابع نامعتبر احتمالا از این موتور در طراحی گروهی از موشک‌ها از جمله Ghadr-110,Ghadr-110A,Ghadr-101 مورد استفاده قرار گرفته است.

البته برخی از وجود دو نسخه از موشک قدر نام برده‌اند که نسخه دوم آن با نام Ghadr-110 A نام‌گذاری شده و از موتوری سه مرحله‌ای سود می‌برد. از دیگر تفاوت‌های این نسخه و نسخه A این موشک می‌توان به طول 19 الی 20+ متری این موشک نسبت به طول 17.5 متری نوع اول اشاره کرد.

منابع غربی طبق سیاست خود موشک قدر را به یک موشک چینی با نام M-18 ارتباط داده و قدر-110 را نوع ارتقا داده شده این موشک چینی معرفی کرده و اعلام داشته موشک‌های شاهین پاکستان هم در زمره ی این گروه از موشک‌ها قرار می‌گیرند.

موشک قدر-110 قابلیت مانور بهتری را نسبت به شهاب 3 دارا است و زمان آماده‌سازی آن برای شلیک نسبت به نسخه‌های اولیه شهاب 3 پایین‌تر بوده و در حدود 30 دقیقه می‌باشد، در حالی که در نسخه‌های اولیه شهاب این زمان بالغ بر چندین ساعت بود. سر جنگی این موشک ماسوره انفجاری، ضربتی و مجاورتی است و به صورت عمود پرواز شلیک می‌شود.

بسیاری از منابع غربی ساخت این موشک را تلاش مخفیانه ایران برای تولید شهاب 4 و دستیابی به موشک‌هایی با برد بلندتر عنوان ساختند، اما ایران این اطلاعات را بارها تکذیب و عنوان کرده است که برنامه‌ای برای تولید موشک‌هایی برای برد بیشتر از 2000 کیلومتر را ندارد.

این موشک به همت متخصصان داخلی و در صنایع موشکی شهید همت طراحی و تولید شده است.

اعتراف به قدرت موشکی ایران از زبان کارشناس آمریکایی

"رابین تیمرمان" Rubin Temmerman کارشناس نیروی دریایی آمریکا، موشک‌های خلیج فارس را یک عامل تغییر بازی در خلیج فارس اعلام کرده است. به گفته این کارشناس، موشک بالستیک خلیج فارس، می‌تواند اهداف خود در 350 کیلومتری را نابود کند. مانند موشک کوتاه‌بردتر «فاتح» 110 که خلیج فارس از بر مبنای آن طراحی شده است، از سوخت جامد استفاده می‌کند که ذخیره‌سازی آن آسان بوده و شناسایی موشک را قبل از پرتاب مشکل می‌کند.

برخی گزارش‌ها حاکی از این موضوع است که این موشک از اطلاعات ردیابی شده توسط هواپیماهای شناسایی استفاده می‌کند تا اهدافی مانند ناوهای هواپیمابر را نابود کند.

ارزیابی پنتاگون که در آوریل سال گذشته انجام شد و به امضای "لئون پانتا" هم رسید، نشان می‌دهد که توپخانه ایران در برگیرنده موشک‌های بالستیک با جستجوگرهایی می‌شود که آن‌ها را قادر می‌سازد به دنبال کشتی بروند.

ناوهای مدرن آمریکا به سامانه‌های دفاعی پیچیده‌ای مانند سامانه سپر موشکی مجهز هستند، اما ایران با تکنولوژی که به آن دست یافته است می‌تواند از چند جهت در یک زمان به سمت ناو حمله کرده و فناوری آمریکا را خنثی کند.

باشگاه خبرنگاران